Onze coördinator, Jos Gyssels, ging eind september 2023 met pensioen. We blikken graag nog even terug samen met hem in een interview...
Wat waren de evoluties die je hebt gezien in onze regionale samenleving waarop Avansa/ Vormingplus ingespeeld heeft?
Gedurende de bijna 20 jaar van mijn loopbaan heb ik, net als veel andere medeburgers, de samenleving sterk zien veranderen. De Vlaamse Ardennen en de Denderstreek zijn geen eilandjes, afgesloten van de rest van de wereld. Na de hoopvolle jaren ’90 nam de spanning toe, de verstedelijking, de impact van aanslagen zoals ‘nine eleven’, de klimaatverandering die zich zienderogen doorzet. Maar ook de effecten van internet en social media op ons doen en laten, de toename van mensen die op de vlucht zijn, de ruk naar rechts, populisme…
Die wereldwijde evoluties zijn behoorlijk verontrustend en sijpelen ook door in onze regio. De uitdagingen voor een middenveldorganisatie die democratische en solidaire waarden hoog in het vaandel draagt, zijn groter dan ooit. Gelukkig zijn er ook heel wat vernieuwende en constructieve bewegingen in de samenleving waar we kunnen mee samenwerken. De nood aan allianties is hoog.
Wat waren de evoluties die Avansa bijgevolg meemaakte als organisatie?
Vormingplus werd in 2004 opgericht als een onafhankelijke volkshogeschool in de lijn van een nieuw decreet sociaal-cultureel werk. Gans Vlaanderen werd toen in 13 regio’s en evenveel volkshogescholen opgedeeld.
De klemtoon lag op het educatieve werk: cursussen organiseren in de vrije tijd, voor alle volwassenen in de regio. Met bijzondere aandacht voor kansengroepen, want iedereen heeft het recht om bij te leren en zich als mens te ontplooien. Dat aanbod werd zoveel mogelijk afgestemd op het aanbod van andere partners en verspreid over de regio, met vaste kernen in de steden Aalst, Ninove, Geraardsbergen, Zottegem, Oudenaarde en Ronse. Als Vormingplus hebben we sterk ingezet op maatschappelijk zinvolle thema’s: culturele participatie, digitale vaardigheden, ecologie en duurzaamheid, diversiteit en integratie…
Niet enkel om kennis en inzichten te verruimen, ook om positieve initiatieven te belichten, de troeven van het platteland te beklemtonen, mensen te versterken, vrijwilligers te ondersteunen, samenwerking te stimuleren.
In 2017 werd een nieuw decreet goedgekeurd waarbij de term ‘volkshogeschool’ werd verlaten
en we officieel een ‘regionale sociaal-culturele organisatie’ werden. Educatie was niet langer de prioritaire opdracht en we werden uitgedaagd om ook doelgericht voor maatschappelijke beweging te zorgen. De werking hoorde zich toe te spitsen op (verandering en vernieuwing van) relevante maatschappelijke kwesties die in onze regio leven.
Dat is best een ambitieuze decretale opdracht met enkele gevolgen. In onze regio nam het aandeel puur educatieve activiteiten af (zeker over kunst, cultuur en persoonlijke ontwikkeling) en de nadruk kwam meer op projecten te liggen die langer lopen, waarin meer partners worden betrokken en die tot meer resultaat leiden. De 13 vroegere Vormingpluscentra werden in 2021 Avansa’s met een gemeenschappelijke missie en visie en een groeiende onderlinge samenwerking.
Wat waren voor jou de hoogtepunten in deze lange periode bij Avansa?
Over zo’n tijdspanne zie ik er natuurlijk veel. Om er enkele te noemen: het succes van Babbelonië en Samenlezen, het project 360° Open Ruimte in de Vlaamse Ardennen, de Repaircafés, de Vrijwilligersacademie enz. Ik ben trots op ons aandeel in de oprichting van een regionale erfgoedvereniging die tot de erfgoedcel EVA leidde. Persoonlijk heb ik veel plezier beleefd aan de taalgrenswandelingen en de Leaderprojecten ‘Vuur doet Leven’ rond bakovens en ‘Natuurbeleving met ouderen’ in rusthuizen.
Het is mooi geweest, ik was eraan toe en het afscheid waarmee mijn collega’s me verrasten was hartverwarmend.
Welk gevoel heb je over je vertrek?
Het is mooi geweest, ik was eraan toe en het afscheid waarmee mijn collega’s me verrasten was hartverwarmend. Fijn dat het mooi werd afgerond. De actuele uitdagingen waar de organisatie voor staat: een nieuw beleidsplan en een fusie als gevolg van de regiovorming… houden me bezig, maar moet ik loslaten. Ik zie het als een voorrecht dat ik mijn engagement naar de samenleving samen met collega’s en bestuur op een professionele manier invulling kon geven. Ik ben de organisatie daar heel dankbaar voor.
Wat wens je de organisatie toe – wat wens je de regio toe?
De organisatie: keep up the good work. Het DNA van de organisatie is stevig verankerd: de basishouding van kansen voor iedere burger (zonder onderscheid), de focus op participatie, ontplooiing en verbinding. Ik heb er vertrouwen in dat die houding -ook in moeilijker tijden- overeind blijft. Er zijn ook hoopvolle signalen in de regio: Avansa maakt steeds meer deel uit van een sterk netwerk. Er is ook meer samenwerking op bovenlokaal vlak: in de Vlaamse Ardennen onder andere door de Leaderprojecten, of het net goedgekeurde Landschapspark (pag. 27 in het voorjaarsmagazine).
Ook in de Denderstreek zien we kansen om de democratische krachten te bundelen. Ik wens de regio meer verbinding tussen mensen en organisaties toe, een positieve flow.
Persoonlijk heb ik veel plezier beleefd aan de taalgrenswandelingen, ‘Vuur doet Leven’ en ‘Natuurbeleving met ouderen’
Wat lonkt er aan de horizon van nieuwe avonturen? Het dringt steeds meer tot me door dat ik ‘just niks’ meer moet en dat er zo tijd vrijkomt voor rust, voor ‘peace of mind’. En dat ik dit kan vinden terwijl ik in mijn tuin werk, of als vrijwilliger in ’t Burreken en het Faunahuis aan de slag ben, of tango dans. Ook het levenslang leren en mijn maatschappelijk engagement zal niet ineens stoppen: ik wil nog meer bijleren over de wonderlijke wereld van bomen en me engageren om mensen te sensibiliseren voor het klimaat.
Ik blijf deel van het milieu. :-)
