Op 24 mei won de activiteit ‘Familie in herstel’ van de Herstelacademie de Familie Impact Award. Hulpverleners en beleidsmakers staken tijdens de award uitreiking de koppen bijeen om ideeën te sprokkelen voor het te bouwen aan de weg naar een systeem van geestelijke gezondheidszorg (GGZ) waarbij betrokkenheid van familie een centrale rol krijgt.
Wij vanuit Avansa Vlaamse Ardennen-Dender ondersteunen de Herstelacademie in de Vlaamse Ardennen omdat het voor ons belangrijk is te werken rond herstel binnen families als bouwsteen voor een beter welbevinden van onze bewoners. Niet alleen patiënten, maar ook familie, omgeving en naasten worden geraakt wanneer een diagnose gesteld wordt.
We laten Annick Devrieze, assistente bij het MobiL team, Hilde Martens, ervaringsdeskundige, en Tanguy Corbillon, medewerker bij de Herstelacademie aan het woord.
Evenement 'Familie Impact Award'
Familie Impact! is een initiatief van Similes en de andere leden van het Familieplatform in samenwerking met UZ Gent en Het PAKT.
De FAMILIE IMPACT AWARD werd in het leven geroepen om kleine en grote initiatieven die een echt verschil maken in het leven van familie in de kijker te zetten. Op het programma stond de voorstelling van de genomineerde sterke initiatieven en goede praktijken, een overlegmoment met publieksstemming en de prijsuitreiking. Er werd ook tijd en ruimte voorzien om met elkaar in dialoog te gaan. Er werd gefocust op de vraag “Hoe kunnen familie en professionals als bondgenoten samenwerken en samen acties ondernemen voor een psychiatrische zorgverlening waarbij familie meer betrokken is?"
Vernieuwende praktijken binnen teams en organisaties zijn nodig om families te ondersteunen en versterken.
De cursus 'Familie in herstel' is opgebouwd uit een 4-tal lessen die aangeboden werden aan familieleden van mensen met een psychische kwetsbaarheid, om hen te informeren en hoop te geven. Door de uitwisseling tussen naastbetrokkenen leren familieleden verder te kijken dan het ziektebeeld.
Tanguy: Met de cursus ‘Familie in herstel’ komt de Herstelacademie tegemoet aan het collectieve lijden dat zich voordoet bij verstoring van het vertrouwde familiale systeem. Spreken is zilver, zwijgen goud? Deze cursus trekt een andere kaart. De Familie Impact Award die Annick en Hilde wonnen, zet het belang voor een herstelproces van de naasten in de verf.
Annick: Ik werk zelf binnen het Assessmentteam en één van onze opdrachten is vorming aanbieden. Herstelacademie Vlaamse Ardennen, Avansa Vlaamse Ardennen-Dender en Het Pakt werken hiervoor samen. In de loop van 2020 werden we gecontacteerd door de Herstelacademie met de vraag naar samenwerking. We mochten rekenen op de hulp van Tanguy Corbillon, die veel ervaring heeft met onder andere de praktische aanpak en uitwerking van cursussen. Hij hielp ons met de voorbereidingen. Eva Feliers van de Herstelacademie hielp ons met alle praktische en logistieke voorbereidingen.
Hilde leerde ik kennen doordat ze nood had aan ondersteuning. De Herstelacademie kiest ervoor om de lessen te laten geven door een professionele hulpverlener in combinatie met een ervaringsdeskundige. Ik zag in Hilde de ideale partner om samen met deze cursus aan de slag te gaan.
Hilde: Mijn beslissing om de cursus te helpen ondersteunen, was vlug gemaakt. Van in het begin van de begeleiding door het Assessmentteam, wou ik met mijn ervaring als "mama van een zoon met een psychische kwetsbaarheid" iets aanvangen. Maar het ontbrak me aan zelfvertrouwen. Het duwtje in mijn rug van Annick was wat ik zelf nodig had, om me over de streep te trekken.
Het belang van deze cursus vind ik zelf heel groot. Als familie, partner, vriend, medemens, word je vaak buiten gesloten bij het herstel en de aanpak van jouw geliefde, waardoor je jezelf op de achtergrond zet.
Door de onwetendheid, de eenzaamheid, schuldgevoel, machteloosheid heb je jezelf niet in de hand. Zo probeer je je recht te houden in de dagelijkse sleur van het leven. Tot je zelf beseft dat dit niet zo verder kan...
Annick: We zijn op dag één van start gegaan met het creëren van een veilig kader door een soort gesprekscode af te spreken. Een code waarbij iedereen respectvol en open dingen kan inbrengen. We hebben uit de reacties achteraf gemerkt dat dit een heel belangrijk aspect was om op die manier zonder veroordelen ervaringen en emoties te kunnen delen.
We merkten dat iedereen vrij open was met het delen van toch wel gevoelige persoonlijke zaken. We luisterden, leerden uit elkaars ervaringen en konden reflecteren over eigen denken en handelen. We zijn ervan overtuigd dat de inbreng van Hilde als ervaringsdeskundige hier de grootste rol heeft gespeeld. Regelmatig schoof Hilde dan ook met het doosje tissues van links naar rechts over de tafel. Koekjes en bloemetjes vrolijkten elke keer de ruimte op en hielden onze glycemiewaarde op peil.
We waren wat 'van ons melk' toen we vernamen dat we voor de 'Family Impact Award' genomineerd waren. Het is voor ons dan ook een groot teken van erkenning en het doet ons enorm plezier, maar het is vooral ook dankzij de enthousiaste medewerking en interactie tijdens de lessen dat wij als groep deze positieve ervaring mochten meemaken. Daarom nog eens een dikke merci voor de appreciatie en inzet van de cursisten.
Hilde: We zijn heel fier met deze award en hopen dat we het verschil kunnen maken met onze bijdrage. We willen de deelnemers allemaal danken voor de luisterbereidheid en enorme inbreng, die ook voor ons een oprechte meerwaarde was. Speciale dank aan onze cursiste Linda, die ons nomineerde.
Tanguy: De klassieke biomedische kijk op psychische aandoeningen is veel te beperkt. Het gedrag van een persoon wordt geobserveerd en aandoeningen worden 'geïdentificeerd', mensen krijgen als het ware een stempel. Er wordt veel te weinig aandacht besteed aan hoe de persoon zich zélf door het leven probeert te bewegen en hoe een persoon met deze diagnose omgaat. Het omgaan met personen met een psychische kwetsbaarheid gebeurt te objectief, en men voelt zich niet altijd begrepen.
De Herstelvisie die we bij de Herstelacademie hanteren tracht een subjectievere benadering toe te passen waarin diagnose en erover praten meer harmonieus samengaan. Zo komen er mogelijke verschillen in de visie rond een psychische kwetsbaarheid en de werkelijke beleving daarvan voor de persoon en zijn omgeving aan het licht.
Het gezin is de plek waar blikken elkaar ontmoeten en aanzetten tot spreken als de moed daartoe aanwezig is. De herstelvisie probeert positief zin te geven aan dat gebeuren.
Reacties van deelnemers
'Familie in herstel', waar familie samenkomt en in alle openheid zijn/haar verhaal kan delen, in alle vertrouwen en in een veilig kader frustraties kan uiten. Waar men verbondenheid kan voelen en verbinding kan maken die helend werken. Vrij en toch afgebakend, handvaten worden meegegeven, theorie wordt aangereikt overgoten met een rijkelijke saus van ervaringen. Met als hoofdingrediënt ons psychisch kwetsbaar familielid proberen we elk op die unieke manier vanuit die iedereen anders aanvoelende beleving de juiste verhouding te creëren. En zelfs als lopen de verhalen vaak gelijk, is de herkenbaarheid nog zo groot, toch groeien en leren we uit mekaars ervaringen. Emoties de vrije loop mogen laten is een belangrijke factor om als familie of netwerk van een persoon met een psychische kwetsbaarheid betrokken te worden in het proces. Het proces dat de persoon en de naasten doormaken en de bijhorende frustraties omdat de psychiatrie daar vaak, zo hard, zijn ogen voor sluit, staan niet los van mekaar,
Daarom is het zo belangrijk dat een cursus zoals ‘familie in herstel’ er is, omdat ook de familie, het netwerk een stem heeft die veel te vaak in de kiem wordt gesmoord. Dankbaar dat ik mijn stem mag en kan laten horen dankzij deze organisatie.
***
De cursus verdient de prijs omdat Annick en Hilde voor een veilige plek gezorgd hebben waar wij met onze zorgen samen kunnen zijn en waar we ook samen konden werken aan onze wil om te leren zelf een veilige plek te zijn voor onze gekwetste kinderen, voor onze gekwetste partner. Een veilige leerplek maken is niet vanzelfsprekend maar het is hier wel gelukt!
***
De Herstelacademie
HerstelAcademies staan open voor iedere burger. Snuister in het aanbod van de verschillende regionale HerstelAcademies. Je bent immers niet gebonden aan het aanbod van de HerstelAcademie van jouw geografische regio. Je kan Vlaanderen en Brussel doorkruisen als je wil.
We werken momenteel een nieuw aanbod uit voor het najaar.
