Op de website van Muntuit lazen we: “Muntuit promoot, ondersteunt en ontwikkelt gemeenschapsmunten over heel Vlaanderen en Brussel”. Maar wat zijn nu eigenlijk die gemeenschapsmunten en waarom zouden we ze gebruiken? Avansa vroeg het aan Saar Fivez van Muntuit.
Is een gemeenschapsmunt te vergelijken met cryptomunten zoals Bitcoin of alternatieve munten zoals Lets?
Gemeenschapsmunten zijn toch wel iets anders. Dat verschil zit hem in het doel. Bitcoin is eerder een speculatieve beleggingsmunt met als doel dat de belegger er rijker van wordt.. Lets zijn dan weer gesloten lokale ruilnetwerken waar je lid van moet zijn.
Wat zijn gemeenschapsmunten dan wel?
Als we kijken naar de definitie van geld lees je al vlug dat geld een ruilmiddel is. Maar dit zegt eigenlijk eerder wat geld doet en niet wat geld is. Stel dat je naar een afgelegen plek gaat waar geen geld in omloop is en je wil dingen verhandelen dan moet je afspraken maken hoe je dit gaat doen. En dat is wat geld voor ons is: een afspraak over wat we gaan gebruiken als ruilmiddel.
De gangbare munten zoals Euro, Dollar, Yen … hebben alle een vergelijkbare werking en eigenlijk is het doel ervan winst maken. Een gemeenschapsmunt werkt aanvullend op de euro en pakt sociaal-ecologische uitdagingen aan zoals bijvoorbeeld het versterken van de lokale gemeenschap, het verbeteren van het welzijn van ouderen, het samenleven van groepen verbeteren, …
Kan je daar een voorbeeld van geven?
Een goed voorbeeld is Buurtpensioen in Brussel, een alternatieve vorm van pensioensparenDaar wordt met tijd gewerkt als eenheid. Als je iets doet wordt de tijd genoteerd en later kan je die tijd dan gebruiken en ‘doorgeven’ aan anderen. Een ander voorbeeld zijn de ‘Torekes’ in de wijk Rabot in Gent. Het doel is daarvan is om de buurt te versterken en in te zetten op milieu. Buurtbewoners kunnen door vrijwillige inzet Torekes verdienen door zich in te zetten voor de buurt, dingen op te ruimen, werken in de moestuin … Deze Torekes kunnen ze nadien uitgeven bij de lokale handelaar of het sociaal restaurant. Op die manier is de buurt leefbaarder en is er meer sociaal contact. De vrijwilligers worden op die manier ook werkelijk gewaardeerd voor hun werk en capaciteiten.
Het valt mij op dat het steeds over afgebakende gebieden gaat. Is dat de bedoeling?
Dat klopt. Door het lokaal te houden is er immers nog een extra effect, namelijk de ondersteuning van de lokale economie en handel. In Sint-Niklaas staat een nieuwe stadsmunt in de steigers waarmee inwoners ook gewoon in de winkels terecht zullen kunnen. Bij klassieke munten vloeit de geldstoom vaak weg van het lokale, bij een stadmunt blijft dit lokaal en stimuleert zo de plaatselijke economie. Pas op, lokaal kan een redelijk groot gebied bestrijken, zoals een hele provincie.
Als ze ergens een gemeenschapsmunt in een stad willen introduceren, hoe gaat dat dan?
Het is belangrijk om eerst een doel voorop te stellen én een draagvlak te creëren. Daarna moet je ook nadenken of een gemeenschapsmunt wel het juiste middel is. Vanuit Muntuit kunnen wij dan een procesbegeleiding starten die moet leiden tot de ingebruikname van een gemeenschapsmunt. We geven trouwens ook vormingen over gemeenschapsmunten.
Is het belangrijk dat de lokale overheid hierin mee gaat?
Dat is inderdaad een meerwaarde maar geen noodzaak. Vroeg of laat krijg je met de lokale overheid te maken tijdens het proces. Bijvoorbeeld in het kader van buurtwerking, afvalbeheer … Maar in een aantal gevallen, zeker bij kleinere munten, is dat minder belangrijk
Wie kan jullie aanspreken voor vorming hierover?
Zowel burgers, lokale overheden als organisaties die aan de slag willen gaan met gemeenschapsmunten. Avansa zou dit bijvoorbeeld kunnen organiseren samen met Muntuit. Indien er voldoende draagvlak is zouden we ook kunnen overgaan tot de begeleiding naar het oprichten van een munt.
Meer informatie over Muntuit en gemeenschapsmunten: www.muntuit.be en facebook: www.facebook.com/muntuit.be
